Trichlorphon (zastosowanie, dawkowanie)

[xardas]

Tekst zamieszczony za zgodą autora

Trichlorphon, stanowi składnik wielu leków przeciwpasożytniczych. Jego chemiczna nazwa to: 2,2,2-trichloro-1- hydroksyetylofosfonian dimetylu. Jako substancja czynna, występuje między innymi w lekach weterynaryjnych o nazwie neguvon i masoten, które są często stosowane w akwarystyce. Jest to substancja krystaliczna, występująca najczęściej w postaci białego proszku. Najlepiej jest posiadać środek w formie krystalicznej i rozpuszczać tuż przed użyciem. Substancja ta staje się silnie toksyczna w razie wcześniejszego zawilgocenia a następnie wysuszenia. Preparatu nie powinno się też stosować w wodzie twardej i zasadowej. Wynika z tego, że ma on zastosowanie do wybranych gatunków ryb, które żyją w wodzie o odczynie do pH 7. Wykorzystywany jest jako środek do zwalczania u ryb infekcji płazińców z rodzaju Tetraonchus monenteron (tetraonchoza), lub Dactylogyrus i Gyrodactylus, a także pasożytniczych nicieni: Capillaria pterophylle, Capillaria piscicola i Capillaria minima (kapilarioza). Zasadą terapii jest stosowanie w przypadku ryb z rodzaju Symphysodon kąpieli leczniczych w wodzie o temperaturze minimum 28oC. Zaobserwowano jednak, że skuteczność kąpieli wzrasta, gdy temperatura wody dochodzi do 33 – 34°C. Zabiegi te, cechują się różnym odcinkiem czasowym i uzależnione są od kondycji fizycznej leczonego osobnika. Wskazane jest, by leczenie odbywało się w zbiorniku higienicznym. Rozróżnia się kąpiele:
- Krótkotrwałe: w dawce 1,5g/100 litrów wody. Zabieg trwa 30 minut i powtarzany jest przez 5 – 7 dni.
- Średnioterminowe: w dawce 1g/100 litrów wody. Zabieg trwa 24 godziny i prowadzony jest łącznie przez 10 dni, z dobowymi przerwami. Do każdej kąpieli przygotowuje się za każdym razem nowy roztwór.
- Długoterminowe: w dawce 50 – 70mg/100 litrów wody. Zabieg trwa przez 3 – 6 dni. Po okresie leczenia, trzeba podmienić około 50% wody w zbiorniku i filtrować za pośrednictwem wkładu z węglem aktywowanym. Zabieg można powtórzyć po 7 dniach.
Jeśli chorujące dyskowce znajdują się jeszcze na etapie przyjmowania pokarmu, można omawiany środek podać im wraz z karmą. W tym celu, tuż przed karmieniem, 0,25g proszku rozpuszcza się w 10ml kwaśnej wody, a następnie uzyskanym roztworem nasącza granulat lub miesza go z inną karmą. Kolejną dawkę tak przygotowanego pokarmu podaje się do spożycia rybom po upływie 7 i 14 dni. Proponowane ilości wagowe omawianej substancji czynnej zarówno w przypadku kąpieli leczniczych jak i podawania z karmą, dotyczą czystej postaci i nie uwzględniają innych substancji w lekach, gdzie zostały one ewentualnie użyte.
Wskazane jest przed rozpoczęciem kąpieli uruchomienie głowicy filtra wewnętrznego bez substratu filtrującego. Dzięki temu lek dotrze do każdego zakątka zbiornika i dobrze się wymiesza. Środek, po wprowadzeniu do wody, jest systematycznie wchłaniany przez organizm ryby, a tym samym przez pasożyty. Wywołuje u niego paraliż i brak zdolności do kontynuowania funkcji życiowych. Pierwsze efekty lecznicze uzyskuje się po około 6 – 8 godzinach. Badania wykazują, że jest mało skuteczny w przypadku jaj i cyst pasożytów.
Z przeprowadzonych prób wynika, że zaproponowane dawki trichlorphonu stanowią górną, dopuszczalną przy leczeniu granicę i są tolerowane jedynie przez dorosłe dyskowce, których waga wynosi 12 – 15 dkg. Przy leczeniu młodszych, a więc relatywnie mniejszych i lżejszych ryb ilość leku trzeba proporcjonalnie zmniejszyć. W czasie zabiegu, zwłaszcza przy kąpielach długotrwałych, może wystąpić zakwit bakteryjny wody. W takiej sytuacji trzeba podmienić jej znaczną ilość, uzupełniając w niej przy tym odpowiednią dawkę leku. Możliwe jest także zastosowanie dodatku soli kamiennej do wody. W trakcie kuracji, zbiornik podstawowy, dobrze jest wydezynfekować podchlorynem sodu. Leczone ryby mogą wykazywać objawy upośledzonego oddychania (wskazane zwiększone przewietrzanie wody) oraz ściemnienie powłok ciała. Obserwuje się często także, okresowy zanik czerwonej barwy na otoczce źrenicy. Trichlorphon cechuje się agresywnością wobec bakterii nitryfikacyjnych. Zastosowanie go w zbiorniku ogólnym wymusza na akwaryście obowiązek częstego badania wody pod kątem stężenia występujących w niej związków azotowych. W razie jego wzrostu, niezbędna staje się częściowa podmiana wody, w trakcie której należy uwzględnić potrzebę uzupełnienia leku o ilość, która została usunięta.

Informacja dla członków PKMD http://www.pkmd.pl/index.php?name=PNphp ... 1809#11809