Pasozyty skrzelowe
: 05 cze 2005, 16:08
Pasozyty skrzelowe naleza obok wiciowcow do najczesciej spotykanych p
asozytow paletek.Niemal kazdy,kto przez dluzszy czas trzymal paletki ,slyszal cos na temat tych organizmow chorobotworczych.Sa one takze tematem nr1 wielu ksiazek i fachowych publikacji omawiajacych choroby tach ryb.
Pokrewienstwo:
Przywry atakujace skrzela ryb sa plazincami i podobnie jak omawiane juz wczesniej przywry skorne naleza do gromady Monogena(pasozytow,w ktorych rozwoju nie wystepuje przemiana pokolen). Z 17 rodzin, ktore sa obecnie zaliczane do przywr monogenicznych, dwie sa szczegolnie interesujace z punktu widzenia akwarystyki- Gyrodactylidae oraz Dactylogyridae.Wlasnie do tej drogiej rodziny naleza robakowae pasozyty skrzelowe.Podstawowa cecha rozniace te dwie grupy jest kwestia rozrodu,ktora zreszta potrafi zjezyc wlos na glowie kazdego akwarysty.Przywry skorne sa organizmami zyworodnymi i dzieki temu moga byc skuteczne zwalczane powszechnie dostepnymi metodami.Pasozyty skrzelowe niestety skladaja jaja, ktore sa odporne na dzialaniesubstancji czynnych zawartych w preparatach leczniczych.
Na ten temat powiem jednak wiecej w dalszczej czesci artykolu.
Tryb zycia:
Przywry skrzelowe osiagaja dlugosc od 0,1 do 1mm, przy czym gatunek rodzaju Dactologyrus atakujacy paletki dorasta maksymalnie do 0,3mm. Ich cialo jest splaszczone, a na jego tylnym odcinku wystepuje aparat czepny wyposazony w haczyki. Przedni odcinek ciala jest czteroplatowy.Sa na nim zlokalizowane cztery plamki oczne, ktore wprawdzie nie gwarantuja ostrego widzenia, jednakze pozwalaja pasozytowi dostrzec rybe
nowego gospodarza i potencjalnego zywiciela.Pasozyty te zyja glownie w skrzelach ryb. W przypadku silnej inwazji i intensywnego namnazania sie bywaja one jednak znajdywane takze na pokrywach skrzelowych i skorze ryb.
Charakterystyczna cecha tych pasozytow jest wysoka specjalizacja w zakresie doboru organizmu zywicielskiego.Oznacza to , ze praktycznie kazdy gatunek przywr skrzelowych ma swoj ulubiny gatunek ryb, na ktorych pasozytuje.U podsataw tych preferencji lezy fakt, iz tylko dobor odpowiedniego gospodarza gwarantuje sprawne i skuteczne funkcjonowanie mechanizmu mocowania sie za pomoca zespolu haczykow i kleistej wydzieliny gruczolow zlokalizowanych na glowie pasozyta.Przywre skrzelowa atakujaca paletki mozna bez trudu rozpoznac po budowie aparatu czepnego,ktory sklada sie z czterech duzych i czternastu malych haczykow.
Pasozyty te odzywiaja sie sluzem i tkanka skrzeli, ktora jest rozpuszczana przez enzymy wytwarzane w gruczolach wystepujacych w czesci glowowej.Na powodowane przez to podraznienia oraz uklucia haczykow aparatu czepnego ryba reaguje wzmozonym wydzielaniem sluzu w skrzelach. to z kolei prowadzi do skrzelania sie blaszek skrzelowych i w efekcie do zaburzen oddechowych.
Objawy:
U zaatakowanych ryb wystepuje czesto ciemnienie barw. Zwierzeta ocieraja sie tez okolicami skrzeli o elementy wystroju akwarium lub o podloze.Czasami mozna rowniez obserwowac specyficzne ruchy wskazujace na duszenie sie ryb.
W przypadku silnej inwazji nadmierna sluzowatosc skrzeli utrudnia oddychanie.Podobnie jak u innych ryb rowniez u paletek oddech staje sie przyspieszony, co jest reakcja na zaistniale niedobory tlenowe.Z poczatku ryby powiekszaja ilosc wody przepompowanej przez skrzela poprzez szersze owieranie pyska, a kiedy to juz przestaja wystarczac, zwieksza sie rowniez czestotliwosc oddechu.Jesli wiec zauwarzymy, z paletki zaatakowane przez przywry skrzelowe juz czesto i szeroko"ziewaja", jest to sygnal ze infekcja jest naprawde powazna. Inwazja pasozytow przynosi szkody doroslym osobnikom, jednak szczegolnie zagrozenie dla zycia wywoluje ona u ryb mlodych, u ktorych system immunologiczny nie jest jeszcze w pelni wyksztalcony.W efekcie moze dochodzic do utraty calych miotow.Nawet jesli atak pasozytow niebyl zmasowany, skutkiem infekcji u mlodych bedzie przyhamowanie wzrostu i rozwoju,zwierzeta zuzywaja bowiem zbyt duzo energi na oddychanie i w efekcie brakuje jej potem, by normalnie mogl byc kontynuowany proces wzrostu.
Leczenie.
Przywry skrzelowe skladaja jaja, z ktorych potem wykluwaja sie mlode pasozyty.Dlugosc okresu pomiedzy zlozeniem jaj a wylegiem moze byc zroznicowane i zalezy od temperatury wody oraz czasu naswietlania(im dluzszy, tym szybciej dochodzi do wylegu).To zdecydowanie utrudnia proces leczenia ryb, poniewaz wszelkiego rodzaju preparaty dzialaja wylacznie na wyklute pasozyty, nie powoduja zas obumierania samych jaj.Aby wiec kuracja zakonczyla sie powodzeniem, musi zostac powtorzona conajmniej raz po uplywie 5-8 dni.Do zwalczania pasozytow oprocz preparatow powszechnie dostepnych w handlu zoologicznym godne polecenia sa: Moneol, Flubenol,Praziquantel.
tekst zostal przetlumaczony z Aqua Forum C.Homrighausen
fotografia: archiwum bede-Verlag.
asozytow paletek.Niemal kazdy,kto przez dluzszy czas trzymal paletki ,slyszal cos na temat tych organizmow chorobotworczych.Sa one takze tematem nr1 wielu ksiazek i fachowych publikacji omawiajacych choroby tach ryb.
Pokrewienstwo:
Przywry atakujace skrzela ryb sa plazincami i podobnie jak omawiane juz wczesniej przywry skorne naleza do gromady Monogena(pasozytow,w ktorych rozwoju nie wystepuje przemiana pokolen). Z 17 rodzin, ktore sa obecnie zaliczane do przywr monogenicznych, dwie sa szczegolnie interesujace z punktu widzenia akwarystyki- Gyrodactylidae oraz Dactylogyridae.Wlasnie do tej drogiej rodziny naleza robakowae pasozyty skrzelowe.Podstawowa cecha rozniace te dwie grupy jest kwestia rozrodu,ktora zreszta potrafi zjezyc wlos na glowie kazdego akwarysty.Przywry skorne sa organizmami zyworodnymi i dzieki temu moga byc skuteczne zwalczane powszechnie dostepnymi metodami.Pasozyty skrzelowe niestety skladaja jaja, ktore sa odporne na dzialaniesubstancji czynnych zawartych w preparatach leczniczych.
Na ten temat powiem jednak wiecej w dalszczej czesci artykolu.
Tryb zycia:
Przywry skrzelowe osiagaja dlugosc od 0,1 do 1mm, przy czym gatunek rodzaju Dactologyrus atakujacy paletki dorasta maksymalnie do 0,3mm. Ich cialo jest splaszczone, a na jego tylnym odcinku wystepuje aparat czepny wyposazony w haczyki. Przedni odcinek ciala jest czteroplatowy.Sa na nim zlokalizowane cztery plamki oczne, ktore wprawdzie nie gwarantuja ostrego widzenia, jednakze pozwalaja pasozytowi dostrzec rybe
nowego gospodarza i potencjalnego zywiciela.Pasozyty te zyja glownie w skrzelach ryb. W przypadku silnej inwazji i intensywnego namnazania sie bywaja one jednak znajdywane takze na pokrywach skrzelowych i skorze ryb.
Charakterystyczna cecha tych pasozytow jest wysoka specjalizacja w zakresie doboru organizmu zywicielskiego.Oznacza to , ze praktycznie kazdy gatunek przywr skrzelowych ma swoj ulubiny gatunek ryb, na ktorych pasozytuje.U podsataw tych preferencji lezy fakt, iz tylko dobor odpowiedniego gospodarza gwarantuje sprawne i skuteczne funkcjonowanie mechanizmu mocowania sie za pomoca zespolu haczykow i kleistej wydzieliny gruczolow zlokalizowanych na glowie pasozyta.Przywre skrzelowa atakujaca paletki mozna bez trudu rozpoznac po budowie aparatu czepnego,ktory sklada sie z czterech duzych i czternastu malych haczykow.
Pasozyty te odzywiaja sie sluzem i tkanka skrzeli, ktora jest rozpuszczana przez enzymy wytwarzane w gruczolach wystepujacych w czesci glowowej.Na powodowane przez to podraznienia oraz uklucia haczykow aparatu czepnego ryba reaguje wzmozonym wydzielaniem sluzu w skrzelach. to z kolei prowadzi do skrzelania sie blaszek skrzelowych i w efekcie do zaburzen oddechowych.
Objawy:
U zaatakowanych ryb wystepuje czesto ciemnienie barw. Zwierzeta ocieraja sie tez okolicami skrzeli o elementy wystroju akwarium lub o podloze.Czasami mozna rowniez obserwowac specyficzne ruchy wskazujace na duszenie sie ryb.
W przypadku silnej inwazji nadmierna sluzowatosc skrzeli utrudnia oddychanie.Podobnie jak u innych ryb rowniez u paletek oddech staje sie przyspieszony, co jest reakcja na zaistniale niedobory tlenowe.Z poczatku ryby powiekszaja ilosc wody przepompowanej przez skrzela poprzez szersze owieranie pyska, a kiedy to juz przestaja wystarczac, zwieksza sie rowniez czestotliwosc oddechu.Jesli wiec zauwarzymy, z paletki zaatakowane przez przywry skrzelowe juz czesto i szeroko"ziewaja", jest to sygnal ze infekcja jest naprawde powazna. Inwazja pasozytow przynosi szkody doroslym osobnikom, jednak szczegolnie zagrozenie dla zycia wywoluje ona u ryb mlodych, u ktorych system immunologiczny nie jest jeszcze w pelni wyksztalcony.W efekcie moze dochodzic do utraty calych miotow.Nawet jesli atak pasozytow niebyl zmasowany, skutkiem infekcji u mlodych bedzie przyhamowanie wzrostu i rozwoju,zwierzeta zuzywaja bowiem zbyt duzo energi na oddychanie i w efekcie brakuje jej potem, by normalnie mogl byc kontynuowany proces wzrostu.
Leczenie.
Przywry skrzelowe skladaja jaja, z ktorych potem wykluwaja sie mlode pasozyty.Dlugosc okresu pomiedzy zlozeniem jaj a wylegiem moze byc zroznicowane i zalezy od temperatury wody oraz czasu naswietlania(im dluzszy, tym szybciej dochodzi do wylegu).To zdecydowanie utrudnia proces leczenia ryb, poniewaz wszelkiego rodzaju preparaty dzialaja wylacznie na wyklute pasozyty, nie powoduja zas obumierania samych jaj.Aby wiec kuracja zakonczyla sie powodzeniem, musi zostac powtorzona conajmniej raz po uplywie 5-8 dni.Do zwalczania pasozytow oprocz preparatow powszechnie dostepnych w handlu zoologicznym godne polecenia sa: Moneol, Flubenol,Praziquantel.
tekst zostal przetlumaczony z Aqua Forum C.Homrighausen
fotografia: archiwum bede-Verlag.
.